Is roomboter wel of niet gezond?

Hoe zit het nu met... boter? Waarom roomboter goed is voor de slanke lijn.
B oter... de meeste mensen hebben een haat-liefde verhouding met dit romige zuivelproduct. Het is zo lekker op je brood, in gebak en ideaal voor braden en bakken. De meeste mensen zien het als een ongezond product en eten toch liever een magere (plantaardige) variant omdat ze niet willen aankomen. Maar is die angst terecht? We ontrafelen de mythe.
Cress 1258124 640

Volgens het voedingscentrum kun je roomboter beter niet eten en het staat ook niet in de (recentelijke vernieuwde) schijf van vijf. De voedingsindustrie produceert schappen vol boter-alternatieven waar we voor zouden moeten kiezen. Buiten margarine en halvarine om zijn er talloze producten waar alleen ‘voor op brood’ of ‘vloeibaar’ op staat vermeld. Dit zijn volgens velen een ideaal substituut voor de oh zo ongezonde boter. En dit terwijl deze producten zelf  helemaal niet gezond zijn (lees hierover meer in de Light-leugen).
 

 

 

Waarom heeft boter eigenlijk zo’n slechte reputatie? 

Een vooraanstaande rede van de slechte naam van boter is de associatie met verzadigde vetten. Boter is gemaakt van gekarnde melk of room. Het is in principe het melkvet dat wordt gescheiden van de eiwitten en koolhydraten in de melk. Boter is daarom hoog in verzadigde vetten (70%),  die door incorrect onderzoek ten onrechte worden beschouwt als de grote veroorzakers van hart- en vaatziekten. Ancel Keys kaartte als eerst het verband aan tussen de consumptie van verzadigd vet en cholesterol en deze veel voorkomende ziekten. Talloze betrouwbare onderzoeken die op Ancel’s onderzoek volgden hebben dit verband echter niet kunnen aantonen.[1] En zo is uit onderzoek is gebleken dat veel voedingsadviezen niet zijn gebaseerd op het volledige aanbod van wetenschappelijk onderzoek.[2] Dus zelfs onderzoek naar onderzoek toont aan dat er hier iets fout is gegaan...hmmm. 

Belly 2473 640

Maar het is toch ontzettend vet? 

Absoluut, boter is ontzettend vet. Maar vet is een essentieel onderdeel van onze voeding. Vet is zelfs essentieel voor afvallen. Jouw lichaam heeft vetten nodig voor het onderhouden van het lichaam (met name je hersenen, best belangrijk) en om oud vet af te breken. Je moet alleen voor de juiste vetten kiezen en niet te grote hoeveelheden er van eten. Boter bevat een goede lading gezonde verzadigde vetten. Daarnaast is het vet in boter complex en bevat meer dan 400 verschillende vetzuren. Verzadigde vetten komen in de natuur voor en jouw lichaam weet precies wat het er mee aanmoet en zijn dus prima te verteren. 

 

Dus boter is gezond? 

Kies altijd voor roomboter in plaats van margarine op de boterham.

Boter is een simpel product zonder poespas, het heeft in tegenstelling tot margarine maar een paar ingrediënten. De boter die je in je winkelmandje wil zien is ongezouten grasboter. Dit is boter die wordt gemaakt van de melk van koeien die al hun voeding binnen krijgen door grazen in plaats door gevoederd te worden met soja en graan. Deze boter bevat Omega-3 vetzuren en vitamine K, in tegenstelling tot gewone roomboter. Nu is het niet zo dat je elke ochtend roomboter croissants moet bakken, drie eetlepels boter bij je ei in de pan moet gooien en beschouw roomboterkoek niet als een superfood. Je hebt er maar kleine hoeveelheden van nodig en het is echt geen ramp als je je vetten uit andere bronnen haalt. Er zijn veel voedingsmiddelen die een goede bron van gezonde vetten zijn (denk aan olijven, avocado, wilde zalm, pitten, zaden...). 


Alles met mate

Boter is geen vereiste voor een gebalanceerd dieet maar wanneer in kleine hoeveelheden gegeten, is grasboter wel degelijk goed voor je, want: 

1.     Boter heeft een hoog rookpunt. Als een vet begint te roken bij verhitting ontstaan er schadelijke stoffen en worden de voedingswaarden aangetast. Bij boter gebeurt dit pas bij een vrij hoge temperatuur - in tegenstelling tot veel plantaardige oliën- en is daarom uitermate geschikt voor braden en bakken. 
2.     Grasboter bevat vet oplosbare vitamine A, D, E, en K(2).  Deze ondersteunen een gezonde lever, hormoonbalans en de opbouw van de botten en het gebit. Vitamine K2 is een echte topper want deze vitamine beschermt juist tegen hart- en vaatziekten.[3] 
3.     De verzadigde vetten in boter helpen bij het gezond houden van je zenuwstelsel. De zenuwen in je lichaam zijn bedekt met myeline en myeline wordt verstevigd door verzadigde vetzuren.  
4.     Grasboter is rijk aan het mineraal seleen, wat als antioxidant functioneert en beschermt je tegen vrije radicalen. 
5.     Roomboter bevat natuurlijk linolzuur (veel gezonder dan linolzuur in margarine), wat de vetverbranding stimuleert, ook niet vervelend. 
6.     Boter is heel, heel erg lekker 
 

Maar let op

Het eten van boter is echter alleen gezond in kleine hoeveelheden en zolang het niet gepaard gaat met het eten van ongezonde witte graan- en tarweproducten. Daarbij bevat roomboter sporen van lactose, wat veel mensen slecht kunnen verdragen. In dat geval is boter uiteraard geen goede keuze. Ook is er vrij veel melk nodig voor het produceren van boter, wat weer belastend is voor het milieu. 

 

Voors en tegens 

Weet bij twijfel dat de echte natuurlijke grasboter juist tot de groep gezonde vetten behoort. De door de mens geproduceerde nep producten als margarine zijn juist slecht voor de gezondheid omdat je lijf ze niet herkend als voeding. Maak op basis van jouw lijf en wat bij jouw manier van eten past een goede (en lekkere) keuze. 
 

[1] The Soft Science of Dietary Fat, Science Magazine, Maart 2001

[2] Hoenselaar, Robert. "Saturated fat and cardiovascular disease: the discrepancy between the scientific literature and dietary advice." Nutrition 28.2 (2012): 118-123.

[3] Geleijnse, Johanna M., et al. "Dietary intake of menaquinone is associated with a reduced risk of coronary heart disease: the Rotterdam Study." The Journal of nutrition 134.11 (2004): 3100-3105.

Health & Food

Lees ook